Sehemu ya 01

Alikuwa jasiri sana, lakini siyo mbele ya yule mwanamke. Alikuwa mtanashati, mwenye misuli iliyojengeka kutokana na kazi za shambani na mazoezi ya kila siku, lakini mara tu alipokutana na mwanamke yule, moyo wake ulitetemeka na ujasiri wake wote ukayeyuka kama barafu mbele ya jua kali. Kwa maneno ya babu yetu kijijini, “Mapenzi ni kivuli, ni upepo, ni risasi isiyo na onyo. Ukilazimisha moyo kupenda bila maandalizi, utajikuta unaumia kuliko ulivyotarajia.”

Maneno hayo yalikuwa maneno ya kila siku kutoka kwa babu. Kila jioni alipokuwa akikaa chini ya mti wa mwembe uliokuwa katikati ya kijiji chetu cha Nguruka, Kigoma, vijana tulimzunguka tukisubiri hekima na stori zake. Alikuwa ni mtu mwenye macho mekundu kutokana na uzee, lakini kila neno lake lilikuwa na thamani ya dhahabu. Hata pale tunapokuwa tumekata tamaa, alikuwa na uwezo wa kutufanya tucheke, tufurahi, na tuone maisha kama safari yenye maana.

Jina langu ni Maxwell John, kijana wa miaka 19 wakati huo. Mama yangu ni Muha na baba yangu ni Mnyamwezi, kwa hiyo kiasili mimi ni Mnyamwezi. Nilikuwa napenda kusoma sana. Nilihitimu kidato cha nne nikiwa na matokeo bora, Division One ya pointi 12, lakini ndoto ya kuendelea sekondari ya juu ilizimika haraka kama mshumaa unaopulizwa na upepo. Si kwamba sikuwa na uwezo, bali maisha yalikuwa magumu kupita maelezo.

Kila siku nilipoamka na kuona uso wa mama yangu, macho yake yalikuwa yamejaa matumaini yaliyofunikwa na uchovu wa maisha. Baba yangu naye, ingawa hakupenda kuonyesha, kila wakati nilimwona akihangaika kupata chakula cha familia. Ndipo nikagundua kwamba familia yangu ilikuwa inapambana na changamoto ambazo hazikunipa nafasi ya kuendelea na masomo. Nilikubaliana na hali, lakini moyoni nilijua siku moja nitatoboa.

Mazoezi yalikuwa sehemu ya maisha yangu. Kila jioni baada ya kazi za shamba au vibaruani, nilijipiga push-up, kuruka kamba, na kukimbia kando ya njia za vumbi za kijiji. Nilikuwa na ndoto ya kuwa mtu mkubwa – si tu kijijini, bali kwenye taifa lote. Nilikuwa naamini mwili wangu na roho yangu vingeweza kunipeleka mbali.

Lakini nilipofikisha miaka 20, nilihisi kama saa ya maisha yangu imeanza kunikimbia. Niliona ni lazima nifanye uamuzi wa kishujaa. Ndipo nikawaaga baba na mama yangu, nikawaambia lazima niende Dar es Salaam kutafuta maisha. Sauti ya mama ilibadilika mara moja, alilia machozi mazito, lakini mwisho wa siku alinikumbatia na kuniambia:

"Maxwell, mwanangu, njoo utafute maisha, lakini usijisahau. Hata ukiwa mbali, kumbuka nyumbani hapa ndipo moyo wako ulipozaliwa."

Baba yangu hakuwa mtu wa maneno mengi. Alinitazama tu, akavuta pumzi, kisha akasema:

"Ukifika mjini, usidanganyike na starehe. Kumbuka kazi ndiyo inamjenga mtu."

Maneno yao yalinibaki kichwani kama wimbo usioisha.

Sikuwa na sehemu ya kufikia, lakini nilimkumbuka rafiki yangu Shafii ambaye aliwahi kuhamia Dar es Salaam miezi kadhaa nyuma. Nilimtafuta kwa simu, nikamweleza hali yangu. Akaniahidi atanisaidia kutafuta chumba cha kodi ya shilingi elfu ishirini kwa mwezi. Nikajitahidi nikakusanya pesa za vibarua – kubeba mazao sokoni, kuchimba mashimo ya migomba, na hata kusafisha makambi ya uvuvi. Hatimaye nikapata pesa ya kulipa miezi sita ya kodi.

Shafii alinipigia simu na kuniambia amepata chumba Mbezi Mwisho. Alisema haina umeme, haina fanicha, na hata mlango wake ulikuwa wa mbao dhaifu, lakini nilipomsikiliza nilihisi kama nimemilikishwa nyumba ya kifahari. Nilijua ni mwanzo wa safari yangu mpya.

Siku ya safari ilipowadia, moyo wangu ulikuwa mzito. Nilipanda treni ya kutoka Nguruka kwenda Dar es Salaam. Treni ile ilikuwa na harufu ya moshi wa dizeli uliopaa angani, sauti za watoto wakilia, akina mama wakiongea kwa sauti kubwa, na vijana wakiuza ndizi, karanga na maji ya baridi. Nilikaa kiti cha mbao nikiwa na begi dogo lenye nguo chache na daftari langu la kumbukumbu.

Nilipoiangalia kupitia dirisha, niliona milima ya Kigoma ikibaki nyuma yangu taratibu. Maji ya Ziwa Tanganyika yalikuwa yanang’aa kwa mwanga wa jua la mchana. Nilijua safari hii haikuwa tu ya kutoka kijijini kwenda mjini – ilikuwa ni safari ya kutoka kwenye maisha ya kawaida kuelekea kwenye ndoto ambazo zilinung’unika ndani yangu kwa muda mrefu.

Na pale nilipofika Dar es Salaam, nilihisi pumzi tofauti. Joto lilikuwa kali, moshi wa magari ulijaza anga, na kelele za honi zilikuwa sehemu ya kila dakika. Nilijua moja kwa moja – huu ulikuwa mwanzo wa taswira mpya ya maisha yangu. Safari ya Maxwell John ilikuwa imeanza rasmi.